STRESLE
BAŞA ÇIKMANIN YOLLARI
İş hayatında stresi artık hepimiz kanıksadık. Oysa stres te
aslında üzerinde durulması gereken, analiz edilip çözümler bulunabilecek bir
rahatsızlıktır. Stres yönetilebilen bir şeydir ve bunun yöntemini Positif Stres
Yönetimi kitabından aktarıyoruz.
Stresin
farkına varmak.
Sizi en çok neyin strese soktuğunu
kafanızda açıkça belirlemeye çalışın. Sizin stres yaratıcılarınız nelerdir?
Stres sinyallerine dikkat edin, böylece hemen harekete geçebilirsiniz.
1.
Gerçek bir stres yaratıcısını ele almak ve analiz etmek.
Stres yaratıcılarınızın özelliklerini
inceleyerek durumunuzu daha iyiye götürebilirsiniz. Onları görmezden gelirseniz
ne olur? Duruma açıkça ve ayrıntılarıyla bakmak, doğru yönde harekete geçme
şansınızı artırır. Stres yaratıcılarınızı idare etmek için temel olarak dört
taktik vardır.
Harekete
geçme.
Bu, yeni beceriler kazanma, bilgi sahibi
olma ve azimli olma anlamına gelebilir. Örn. Toplum içinde konuşmaktan
korkuyorsanız, biraz eğitim görün ve pratik yapın.
Geri
çekilme.
Bazı durumlarda mücadele etmektense geri
çekilmek daha doğru olabilir. Örn. Eğlenemediğiniz bir partide
kalmayabilirsiniz. Birisi sizinle küfürlü bir tarzda konuştuğunda kendi
kendinize bu kişinin yorgunluktan ya da öfkeden böyle yaptığını söyleyerek
uğraşmaktan vazgeçip geri çekilebilirsiniz.
Hiçbir
şey yapmama.
Bazı durumlarda, harekete geçmeden önce
olmasını beklediğiniz bir şey varsa hiçbir şey yapmamak akıllıca olabilir. Örn.
Bir kaza soruşturması sırasında polis “biz sizi tekrar arayacağız” derse…
Tavrınızı
ayarlama.
Stres yaratıcıyı tanımanın size ne kazandıracağını bir
düşünün. Yaşadığınız evi ya da yakın arkadaşlarınızı kaybetmek söz konusuysa o
evde yaşamanın ya da o kişiyi tanımanın size kazandırdığı faydalar üzerinde
durun. Bir kayıp için kederlenmek doğal ve önemli bir tecrübedir. Ama
hayatınızın kalan kısmını hep bu kederle geçirirseniz, sürekli geçmişte yaşar
ve çevrenizde olup bitenlerin farkına bile varmazsınız. Tavranızı ayarlamanız
için 2 temel şeye ihtiyacınız olacaktır.
Stres yaratıcılara doğru açıdan bakmak.
Kendi kendinize sorun: Gerçekten o kadar kötü mü? Bu yüzden ölür müyüm? Aç kalır mıyız? İşimi kaybeder miyim?
Olumsuz düşünce ve fantezilerden kaçınmak.
Stresli bir durumda, durumun kötü yönleri abartılır. Enerjinizi yapıcı-olumlu şeyler için saklayın. Durumun tüm olumlu yönlerini bir liste halinde yazın. Eğer bu faydalı olursa “olabileceklerin” değil gerçekten olumsuz olan yönlerin de bir listesini yapın.
3. Fiziksel olarak formda olmak.
Stres yaratıcılara doğru açıdan bakmak.
Kendi kendinize sorun: Gerçekten o kadar kötü mü? Bu yüzden ölür müyüm? Aç kalır mıyız? İşimi kaybeder miyim?
Olumsuz düşünce ve fantezilerden kaçınmak.
Stresli bir durumda, durumun kötü yönleri abartılır. Enerjinizi yapıcı-olumlu şeyler için saklayın. Durumun tüm olumlu yönlerini bir liste halinde yazın. Eğer bu faydalı olursa “olabileceklerin” değil gerçekten olumsuz olan yönlerin de bir listesini yapın.
3. Fiziksel olarak formda olmak.
Formunuzu korumanın ömrünüzü uzatabileceği,
beyin üzerinde olumlu bir etkisi olduğu ve stresi yenme kapasitenizi arttırdığı
konusunda bütün araştırmacılar hemfikirdir.
Forma girmek ve formda kalmak için düzenli olarak jimnastik yapmanız gereklidir. Haftada 3 gün, en az 20 dakika jimnastik yapmak sağlıklı yaşam ve iş performansı açısından idealdir.
Spor yapmak için motive olmak bazen zor olabilir ama bunu başkalarıyla birlikte önceden belirlenmiş zamanlarda yapmak hayatınızı kolaylaştıracaktır. Çünkü böylece hem verdiğiniz sözü tutmak zorunda kalacak hem de birlikte spor yaptığınız grup ile motivasyon paylaşımı gerçekleştirmiş olacaksınız.
4.
Sağlıklı beslenme. Forma girmek ve formda kalmak için düzenli olarak jimnastik yapmanız gereklidir. Haftada 3 gün, en az 20 dakika jimnastik yapmak sağlıklı yaşam ve iş performansı açısından idealdir.
Spor yapmak için motive olmak bazen zor olabilir ama bunu başkalarıyla birlikte önceden belirlenmiş zamanlarda yapmak hayatınızı kolaylaştıracaktır. Çünkü böylece hem verdiğiniz sözü tutmak zorunda kalacak hem de birlikte spor yaptığınız grup ile motivasyon paylaşımı gerçekleştirmiş olacaksınız.
Birçok beslenme uzmanı, doymuş yağ oranı
düşük, lifli, tuz ve şekeri az, düşük kalorili ve kolesterolsüz ayrıca nişastası
zengin yiyecekleri tüketmenin faydaları konusunda birleşiyor. Ayrıca, aşırı
kafein, nikotin ve yoğunlaştırılmış şekerin vücuttaki stres oranını arttırdığı
konusunda aynı görüşü paylaşmaktadırlar.
5.
Rahatlamak.
Vücudunuzun
düzenli olarak dinlenmeye ihtiyacı vardır. Rahatlama teknikleri çok önemlidir.
Kendinize uygun bir rahatlama tekniği seçin ve en yakın zamanda hemen düzenli
olarak uygulamaya başlayın.
Yoga
Meditasyon
Kendi bünyenize uygun spor faaliyetleri
Kas gevşetme
6.
Gün boyunca kısa dinlenme molaları vermek. Yoga
Meditasyon
Kendi bünyenize uygun spor faaliyetleri
Kas gevşetme
Bedeninizin bütün gün tam gaz ileri gitmeye değil, çalışma
ritminde dönüşümlere (iş, dinlenme, iş, dinlenme) ihtiyacı vardır. Hem öğle
tatilinde, hem de gün boyunca küçük aralar vererek mutlaka biraz dinlenin.
İşiniz gereği hep oturuyorsanız, olabildiğince sık ayağa kalkın. Ya da tam tersi.
Bazı insanlar için yalnız kalıp rahatlamak için uygun bir yer bulmak çok zordur. Bu durumda istesek de istemesek de boş olduğumuz, iş yapmadığımız anlardan faydalanmak iyi bir fikirdir. Örn. Asansörde, koridorda yavaş yürürken, tuvalette, araba trafik ışıklarında durduğunda vb
Günde birkaç kez kısa aralar vermek için "işten uzaklaşmak" çok önemlidir. Önemli olan mola süresinin uzunluğu değil, mola almayı ihmal etmemektir.
7. Nefes alıp-vermek
İşiniz gereği hep oturuyorsanız, olabildiğince sık ayağa kalkın. Ya da tam tersi.
Bazı insanlar için yalnız kalıp rahatlamak için uygun bir yer bulmak çok zordur. Bu durumda istesek de istemesek de boş olduğumuz, iş yapmadığımız anlardan faydalanmak iyi bir fikirdir. Örn. Asansörde, koridorda yavaş yürürken, tuvalette, araba trafik ışıklarında durduğunda vb
Günde birkaç kez kısa aralar vermek için "işten uzaklaşmak" çok önemlidir. Önemli olan mola süresinin uzunluğu değil, mola almayı ihmal etmemektir.
7. Nefes alıp-vermek
Strese cevap vermeye başladığınız zaman
değişen ilk şey nefes alıp vermenizdir. Ve işin iyi yanı nefes alıp-verme
kolayca kontrol edilebilir.
Eğer, nefes alıp-vermelerinizin yavaş ve düzenli olmasını sağlayabilirseniz, bedeniniz gevşer, ruhsal durumunuz bundan etkilenir ve stresi kontrol altına alabilirsiniz. İnsanların saunada ya da yüzme havuzunda kavga etmesinin ne kadar az bir ihtimal olduğunu düşünün. Eğer yavaş ve düzenli nefes alıp vererek, bedeninizi bilinçli bir şekilde rahatlatırsanız stresi engelleyebilirsiniz.
Beş
aşamada nefes alıp-verme tekniği Eğer, nefes alıp-vermelerinizin yavaş ve düzenli olmasını sağlayabilirseniz, bedeniniz gevşer, ruhsal durumunuz bundan etkilenir ve stresi kontrol altına alabilirsiniz. İnsanların saunada ya da yüzme havuzunda kavga etmesinin ne kadar az bir ihtimal olduğunu düşünün. Eğer yavaş ve düzenli nefes alıp vererek, bedeninizi bilinçli bir şekilde rahatlatırsanız stresi engelleyebilirsiniz.
Bu, ihtiyaç duyduğunuz her an
uygulayabileceğiniz, hızlı, yararlı ve basit bir rahatlama tekniğidir. Bu
tekniği uygulamak için gözlerinizin açık ya da kapalı olması önemli değildir.
Bu nedenle yalnız olmadığınızda bile tekniği kullanabilirsiniz, hiç kimse bunu
fark etmeyecektir.
Mide kaslarınızın önce hareket edip sonra gevşediğini hissederek, 5 kere derin nefes alıp verin.
Nefes 1: Derin bir nefes alın-verin.
Bundan sonraki dört adımda, nefes alırken şu adale gruplarınızı gerin, nefes verirken gevşetin.
Nefes 2: Ayaklar.
Nefes 3: Eller ve bedenin üst kısmı.
Nefes 4: Çene.
Nefes 5: Mide.
8.
İşiniz için düzenleme yapın. Mide kaslarınızın önce hareket edip sonra gevşediğini hissederek, 5 kere derin nefes alıp verin.
Nefes 1: Derin bir nefes alın-verin.
Bundan sonraki dört adımda, nefes alırken şu adale gruplarınızı gerin, nefes verirken gevşetin.
Nefes 2: Ayaklar.
Nefes 3: Eller ve bedenin üst kısmı.
Nefes 4: Çene.
Nefes 5: Mide.
Stresten
kaçmanın en iyi yollarından biri, iş ve özel hayatınızda sizden beklenen
olaylara karşı, kendinizi tam manasıyla hazırlamış olmanızdır. Bu bir diğer
anlamda iş ve özel hayatınızdaki hedef ve planlarınızı belirlemiş olmanız
demektir. Beklenmeyen şeylerle başa çıkabilmek muhakkak ki beklentiniz
dahilinde olan şeylerle başa çıkmanızdan çok daha zordur.
Ruhsal yönden hazır olmak moral gücünüzün yüksek olması çok önemlidir ama önceden hazırlıklı olup planlar yapabilmek ve bunun için gerekli becerilere sahip olmak da en az onun kadar önemlidir. Bilgi ve tecrübe eksikliği, korkunç bir “bilinmeyenle karşılaşma” duygusuna sebep olabilir.
Eğer siz de, hizmet sunan bir çok kişi gibi, iş yaşamında önceden plan yapabilme hakkında yeterli bilginiz olmadığını düşünüyorsanız, hemen bu konuda eğitilmek üzere harekete geçmenizi öneririz.
* Kullandığınız sistemi ve donatımı gözden geçirin.
* Bazı şeyleri not etmeye çalışın.
* Bir seferde tek bir işi yapın.
* Bir sonraki işinizin ne olduğunu bilerek hareket edin.
* Çalışma yerinizi düzenli tutun.
* Gerek duyduğunuz her şey elinizin altında olsun.
* Sık kullandığınız her şeyi kolayca ulaşabileceğiniz yerlerde bulundurun.
Positive Stress Management, P.E. Makin – P.A. Lindley
Ruhsal yönden hazır olmak moral gücünüzün yüksek olması çok önemlidir ama önceden hazırlıklı olup planlar yapabilmek ve bunun için gerekli becerilere sahip olmak da en az onun kadar önemlidir. Bilgi ve tecrübe eksikliği, korkunç bir “bilinmeyenle karşılaşma” duygusuna sebep olabilir.
Eğer siz de, hizmet sunan bir çok kişi gibi, iş yaşamında önceden plan yapabilme hakkında yeterli bilginiz olmadığını düşünüyorsanız, hemen bu konuda eğitilmek üzere harekete geçmenizi öneririz.
* Kullandığınız sistemi ve donatımı gözden geçirin.
* Bazı şeyleri not etmeye çalışın.
* Bir seferde tek bir işi yapın.
* Bir sonraki işinizin ne olduğunu bilerek hareket edin.
* Çalışma yerinizi düzenli tutun.
* Gerek duyduğunuz her şey elinizin altında olsun.
* Sık kullandığınız her şeyi kolayca ulaşabileceğiniz yerlerde bulundurun.
Positive Stress Management, P.E. Makin – P.A. Lindley